Бириккен Араб Эмираттарынын (БАЭ) биринчи Айга учуучу аппараты бүгүн Флорида штатындагы Канаверал тумшугунан ийгиликтүү көтөрүлдү.БАЭ ровери Айга БАЭ-Япония миссиясынын алкагында жергиликтүү убакыт боюнча саат 02:38де SpaceX Falcon 9 ракетасынын бортунда учурулган.Ийгиликтүү болсо, БАЭ Кытай, Орусия жана АКШдан кийин Айда космос кемесин башкарган төртүнчү өлкө болмокчу.

БАЭ-Япония миссиясы япониялык ispace компаниясы тарабынан курулган Hakuto-R («Ак коён» дегенди билдирет) деп аталган конуучу аппаратты камтыйт.Космостук аппарат Айдын жакын тарабындагы Атлас кратерине конгонго чейин Айга жетип, дээрлик төрт ай талап кылынат.Андан кийин Айдын бетин изилдөө үчүн 10 кг салмактагы төрт дөңгөлөктүү Рашидди («оң башкарылган» дегенди билдирет) акырын коё берет.

Мохаммед бин Рашид космостук борбору тарабынан жасалган роверде Айдын реголитинин курамын изилдей турган жогорку сапаттагы камера жана тепловизор камерасы бар.Алар ошондой эле Айдын бетиндеги чаңдын кыймылын сүрөткө тартып, Айдын тектерин негизги текшерүүлөрдү жүргүзүшөт жана жер үстүндөгү плазманын шарттарын изилдешет.

Ровердин кызыктуу жагы - ал Айдын дөңгөлөктөрүн жасоо үчүн колдонула турган ар кандай материалдарды сынайт.Бул материалдар ай чаңынан жана башка катаал шарттардан кайсынысы мыкты коргой аларын аныктоо үчүн Рашиддин дөңгөлөктөрүнө жабышчаак тилкелер түрүндө колдонулган.Мындай материалдардын бири Улуу Британиядагы Кембридж университети жана Бельгиянын Брюсселдеги Эркин университети тарабынан иштелип чыккан графендин негизиндеги композит.

"Планетардык илимдин бешиги"

БАЭ-Япония миссиясы учурда жүрүп жаткан же пландаштырылган Айга баруулардын сериясынын бири гана.Август айында Түштүк Корея Данури ("айдан ырахат алуу" дегенди билдирет) деп аталган орбиталык аппаратты учурган.Ноябрда НАСА астронавттарды Айга кайтара турган Орион капсуласын ташыган Артемис ракетасын учурган.Ошол эле учурда Индия, Орусия жана Япония 2023-жылдын биринчи чейрегинде учкучсуз конуучу аппараттарды учурууну пландаштырууда.

Планетардык изилдөөлөрдү колдоочулар Айды Марска жана андан тышкаркы планеталарга экипаждын миссиялары үчүн табигый учуруу аянтчасы катары карашат.Илимий изилдөөлөр Айдагы колониялар өзүн-өзү камсыз кыла алар-албасын жана Айдын ресурстары бул миссияларды кубаттай алабы же жокпу көрсөтөт деген үмүт бар.Дагы бир мүмкүнчүлүк Жерде бул жерде потенциалдуу жагымдуу.Планетардык геологдор Айдын топурагында ядролук синтезде колдонула турган изотоп болгон гелий-3 көп санда бар деп эсептешет.

Джонс Хопкинс университетинин прикладдык физика лабораториясынан планетардык геолог Дэвид Блюетт: «Ай — планетардык илимдин бешиги» дейт."Биз Айдын активдүү бетинен улам Жерде жок болгон нерселерди изилдей алабыз."Акыркы миссия ошондой эле коммерциялык компаниялар мамлекеттик подрядчы катары эмес, өз миссияларын ишке киргизе баштаганын көрсөтүп турат."Компаниялар, анын ичинде аэрокосмостук эмес ишканалар, алардын кызыгуусун көрсөтө баштады" деп кошумчалады ал.